E-Sigara ve Akciğer Sağlığı: Bağımlılık ve Tedavi Yöntemleri
E-Sigara ve Akciğer Sağlığı Üzerindeki Etkileri
E-sigaralar, içeriklerinin bilinmemesi nedeniyle ciddi akciğer hastalıklarına yol açabilmektedir. Uzmanlar, e-sigaraların en az normal sigaralar kadar bağımlılık yaptığını ve bağımlılığa girişi hızlandırdığını vurguluyor. Bu durum, sigarayı bırakmak isteyen bireylerin e-sigaraya yönelmesinin aslında başka bir bağımlılığa geçiş anlamına geldiğini ortaya koyuyor.
Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Onur Noyan, bu konuda yaptığı açıklamada, “E-sigara bağımlılığı, nikotin yoksunluğuna yönelik tedavi gerektiren bir durumdur. Bu süreçte ilaçların yanı sıra psikoterapi desteği de büyük önem taşımaktadır” şeklinde ifade etti. 1 Ağustos’taki Akciğer Kanseri Farkındalık Günü dolayısıyla, e-sigaraların bağımlılık üzerindeki etkileri hakkında önemli bilgiler paylaştı.
E-Sigara: Bağımlılığın Sürekliliği
E-sigaraların, normal sigara ile benzer bağımlılık yapıcı etkiler gösterdiğine dikkat çeken Prof. Dr. Noyan, “Sigarayı bırakmak amacıyla e-sigaraya başlamak, bağımlılığın sürmesine neden olmakta ve bağımlılıktan kurtulmayı zorlaştırmaktadır” dedi. Sigarayı bırakma sürecinde daha az zararlı olduğu düşünülen e-sigaranın kullanılması, nikotin bağımlılığının devam etmesine yol açarak, bireylerin nikotini hayatlarından çıkarmasını güçleştirmektedir.
Noyan, “Sigaradan e-sigaraya geçişte, nikotin bağımlılığı sürdürülmüş olur ve bu durum bağımlılığın azalmasında olumlu bir etki yaratmaz. Bazı nadir vakalarda, e-sigaraya geçişin alışkanlıkları değiştirdiği ve bırakmayı kolaylaştırdığı görülse de, genel olarak bu durumun geçerli olduğu söylenemez. Sonuç olarak, sigarayı bırakmak için e-sigaralardan ziyade, tıbbi destek ve psikoterapi gibi yöntemler tercih edilmelidir” diye ekledi.
Benzer Bağımlılık Yapıcı Etkiler ve Zararlar
Prof. Dr. Onur Noyan, sigaranın tütünün yakılmasıyla nikotin açığa çıkardığını, e-sigaraların ise nikotini buharlaştırarak sağladığını belirtti. Her iki ürünün de ortak özelliğinin nikotin içermesi ve bu nikotinin bağımlılık yapıcı etkisi olduğunu ifade etti. E-sigara ve normal sigaranın zararlarının benzer olduğunu söyleyen Noyan, “Bağımlılık yapıcı etkiler, hem normal sigara hem de e-sigaralarda çok benzer özellikler göstermektedir. E-sigara içindeki kimyasal maddeler nedeniyle ortaya çıkan akciğer problemleri ve henüz bilinmeyen metabolik sorunlar, e-sigaraların en az normal sigaralar kadar zararlı olduğunu göstermektedir” dedi.
Bağımlılıktan Kurtulma Mücadelesi
Prof. Dr. Noyan, e-sigaraların bağımlılık tedavisinde yerinin olmadığını vurguladı. “Normal şartlar altında, sigaradan daha az bağımlılığa neden olduğu ve daha az zararlı olduğu savunulsa da, bu ürünlerin bağımlılıktan kurtulmaya faydalı olmadığı birçok çalışma ile kanıtlanmıştır. Bu durum, hastaların sigaradan uzaklaşmasını zorlaştırmakta ve kişilerin başka bağımlılıklara yönelmesine sebep olmaktadır” dedi.
E-sigaraların daha az zararlı olduğuna dair yaygın bir yanlış inancın bulunduğuna dikkat çeken Noyan, “E-sigaraların içeriğinde yer alan farklı aromalar ve çekici görünümleri, popüler medya aracılığıyla ünlü kişilerin e-sigara kullanımı ile ilişkilendirilmesi, aslında bu ürünlerle ilgili en büyük mitlerdir. E-sigaralar, tıpkı normal sigaralar gibi zararlıdır ve sigarayı bırakmak için bir araç olarak kullanılmamalıdır. Sigarayı bırakma sürecinde mutlaka uzman desteği alınması gerekmektedir” uyarısını yaptı.
E-Sigara Bağımlılığı ve Tedavi Yöntemleri
Prof. Dr. Noyan, e-sigaralarda pasif içicilik riskinin normal sigarayla benzer olduğunu belirtirken, “E-sigaraların yaydığı buhar, içeriğinde bilmediğimiz kimyasal maddelerin de dışarı çıkmasına neden olmaktadır. Bu kimyasallar, akciğer enfeksiyonlarına veya bilinmeyen yeni akciğer komplikasyonlarına yol açabilecek potansiyel tehlikeler taşımaktadır” dedi.
Sigara bağımlılığında olduğu gibi, e-sigara bağımlılığı tedavisinde de nikotin yoksunluğuna yönelik bir tedavi sürecinin uygulandığını belirten Noyan, “Nikotin yoksunluğunun daha az hissedilmesi nedeniyle, nikotin replasman tedavisi olarak bilinen nikotin sakızları ve spreylerinin kullanımı yaygındır. Ayrıca, nikotin yoksunluğu ve isteğiyle başa çıkmak için bazı ilaçlar da tercih edilmektedir. Bunun yanı sıra, kişi için en uygun davranışsal değişiklikler, psikolojik yoksunluk ve istekle başa çıkma yöntemlerini içeren bir psikoterapi süreci, tedavi planına dahil edilmelidir” şeklinde belirtti.
“Sigarayı bırakmak uzun ve zorlu bir süreçtir. Bu süreçte hayal kırıklığı ve karamsarlığa kapılmadan, kararlı bir şekilde devam etmek büyük önem taşımaktadır” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı).
