Çocuklarda uyku ve beslenme düzeni nasıl olmalı? Çocukların gelişiminde bunlara dikkat edin!
Teknolojinin etkisiyle ortaya çıkan teknoloji bağımlılığından şüphesiz en çok etkilenenler çocuklar oluyor. Gündelik yaşamın bir çok alanında olumsuz yönde etkilere sahip olan bu bağımlılık türü, özellikle de çocukların uyku ve beslenme düzenleri üzerinde büyük etkiye sahip. Uyku ve beslenme düzeni bozulan çocuklarda ise bir takım problemlerle karşılaşılabiliyor.
Gelişen teknolojiyle birlikte son yıllarda hayatımızın adeta vazgeçilmez bir parçası olan teknolojik cihazlar, özellikle çocuklar üzerinde oldukça büyük etkiye sahip. Teknolojiyle birlikte hayatımıza giren telefon, tablet gibi cihazlar çocuklar üzerinde “teknoloji bağımlılığını” ortaya çıkarırken bu durum çocukların uyku ve beslenme düzenlerine de etki ediyor ve dolayısıyla bazı problemleri beraberinde getirebiliyor.
Peki çocuklarda uyku ve beslenme düzeni nasıl olmalı? Çocukların gelişiminde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aliye Özenoğlu konuyla ilgili olarak açıklamalarda bulundu.
Bilgisayar, tablet ve telefonda gece geç saatlere kadar vakit geçiren çocukların uyku düzeni ve beslenme alışkanlıklarının bozulduğunu belirten Doç. Dr. Özenoğlu, beyin fonksiyonlarını daha iyi kullanabilmek için çocuklarda uyku düzeni ve beslenmenin önemli olduğuna vurgu yaptı. Özenoğlu, çocuklarda uyku ve beslenme düzeninin nasıl olmasına dair açıklamalarda bulundu.
“GEÇ SAATE KADAR UYANIK KALAN ÇOCUKLAR…”
Çocukların okula gitmeden önce kahvaltı yapmaları gerektiğini ancak günümüzde çocukların akşam geç saatlere kadar bilgisayar, telefon ve tablet gibi cihazlarla vakit geçirdikleri için uyku saatlerinde aksamalar olduğuna dikkat çeken Özenoğlu konuyla ilgili olarak şu açıklamaları yaptı;
“Geç saatlere kadar uyanık kalan çocuklar bu süre zarfında sıklıkla bir şeyler yeme ve içme eğilimindedirler. Bu düzensizlik, çocukların sabahları tok bir şekilde uyanmalarına neden olmakta ve yaşamın biyolojik dengesinde bozulmaya yol açmaktadır. Kahvaltıya erken başlamak, okula giden bir çocuk için zihinsel performans açısından son derece önemlidir. Çocukların sağlıklı büyüme ve gelişmeleri ile birlikte ruh ve zihin sağlıkları için zamanında ve yeterli süre uyumaları büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, özellikle okul çağındaki çocukların akşam saat 22.00 civarında yatmaları ve 8 saat uyumaları önerilir. Çocuklar büyürken, sağlıklarını koruyacak şekilde beslenmelerini ve yaşam tarzlarını planlamak ve sağlıklı alışkanlıkları sürdürmeleri için desteklemek önemlidir.”
KAHVALTI EN ÖNEMLİ ADIM!
Kahvaltı öğünü kadar kahvaltıda tüketilen besinlerin de önemli olduğunun altını çizen Doç. Dr. Özenoğlu, “Düzenli kahvaltı yapmanın yanı sıra, kahvaltıda tercih ettiğimiz besinler de sağlığımız üzerinde büyük etkiye sahiptir. Sağlıklı gıdalar tükettiğimizde, bağırsaklarımızdaki iyi bakterilerin çoğalmasıyla bağışıklık sistemimiz güçlenir ve beyin fonksiyonlarımız gelişir. Ancak şekerli, işlenmiş ve doymuş yağ içeren yiyeceklerin tüketimi bağırsak sağlığımızı olumsuz etkileyebilir. Bağırsaklarımızdaki mikroorganizmalar, bağırsak-beyin ekseni aracılığıyla ruh halimizi ve zihinsel faaliyetlerimizi etkilerler. Sağlıklı beslenme, beyin fonksiyonlarını ve ruh halimizi olumlu yönde etkiler. Özellikle okul çağındaki çocuklar için kahvaltıda protein kaynaklarına ek olarak tam tahıllı ekmek, mevsim yeşillikleri ve taze sıkılmış meyve suyu veya süt tercih edilmelidir.” dedi.
Çocukların büyümesi için alması gereken enerji ve besin maddelerinin yetersiz olması durumunda çocukların gelişiminin de yavaşlayacağına dikkat çeken Özenoğlu, “Ergenlik döneminde, büyüme hızlanır ve besin ögeleri ihtiyacı artar. Bu dönemde kemikler için maksimum yatırım yapılır. Yetersiz beslenme, boyun kısalmasına ve zihinsel performansın azalmasına neden olabilir. Dikkat eksikliği, konsantrasyon güçlüğü ve öğrenme zorlukları da görülebilir, bu da akademik başarıyı olumsuz etkiler. Yetersiz beslenme ayrıca ruh halini, motivasyonu ve sosyal ilişkileri de etkiler. Beslenme, sadece fizyolojik değil aynı zamanda ruh halini, zihinsel fonksiyonları ve sosyal ilişkileri de etkileyen temel bir ihtiyaçtır.” ifadelerini kullandı.
Çocuklarda görülen iştahsızlıkla baş edemeyen ebeveynlerin mutlaka bir uzmandan yardım alması gerektiğini belirten Özenoğlu, şöyle devam etti:
“Günümüzde sıkça karşılaşılan çocuğun telefon, tablet veya televizyon eşliğinde yemek yeme alışkanlığı, tercih edilmemesi gereken bir yöntemdir. Bu durumda çocuğun yemeğe odaklanması zorlaşır ve doyup doymadığını anlamak güçleşir. Açlık ve tokluk merkezleri, ne zaman ve ne kadar yemek yiyeceğimize karar vermekte önemli rol oynar. Ancak, bu alışkanlıkla beslenen çocuklar bu sinyalleri doğru bir şekilde öğrenemezler. Ebeveynlerin çocuğu yemeğini bitirmeye zorlaması da bu durumu daha da karmaşık hale getirir. Sonuç olarak, çocuklar kendi açlık-tokluk sinyallerini doğru bir şekilde algılayamazlar ve ileride yeme bozuklukları, obezite, diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar gibi sağlık sorunlarına yatkın hale gelirler. Çocuğun yeme alışkanlığını ve davranışlarını sağlıklı hale getirmek için yemeğe odaklanması ve yeme farkındalığı kazanması önemlidir.”
