Yeni Doğan Topuk Kanı Testi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Yeni doğan her bebekte sağlık açısından yapılması gereken tarama testleri, erken teşhis sayesinde potansiyel rahatsızlıkların önlenmesinde büyük bir rol oynamaktadır. Peki, bebeklerden neden topuk kanı alınır? Topuk kanı testi tam olarak ne işe yarar? İşte, topuk kanı testi ile ilgili merak edilen tüm detaylar…

Bebeğin doğumu sağlıklı bir şekilde gerçekleşse bile, bazı ciddi sağlık problemleri ilk etapta ebeveynlere kendini göstermeyebilir. Ancak Türkiye de dahil olmak üzere dünya genelinde uygulanan yeni doğan tarama testleri sayesinde, bebeklerin hastalıkları ileri aşamalara gelmeden tespit edilebiliyor ve bu sayede büyük oranda iyileşme sağlanabiliyor.

Topuk kanı testi, bebeğin dünyaya geldiği ilk 24 saat içinde veya ilk 3 gün içerisinde yapılması beklenen önemli bir testtir. Anne ve babaların duygusal hassasiyetleri nedeniyle testin zamanında yapılmadığı durumlarda, bebeklerde meydana gelebilecek beyin hasarı, gelişim geriliği, tiroit bozuklukları ve enzim eksiklikleri gibi ciddi sorunların tedavisi için geç kalınabilmektedir. Yeni doğan bir bebek için kan alınması kulağa hoş gelmese de, aslında bu topuk kanı testi oldukça basit bir işlemdir. Sadece ufak bir iğne ile kan alınarak inceleme yapılmaktadır.

Peki, topuk kanı nasıl alınır? Topuk kanı testinin sonuçları ne zaman çıkar? İşte, anne-babaların topuk kanı testi ile ilgili en çok merak ettikleri…

Topuk Kanı Testi Nedir? Bebeklerden Topuk Kanı Neden Alınır?

Doktorların her yeni doğan bebekten talep ettiği topuk kanı testi, annelerin kulağına korkutucu gelse de, sağlık açısından son derece önemli bir uygulamadır. Topuk kanı testinin yapılmasındaki temel amaç, bebekte herhangi bir genetik rahatsızlığın olup olmadığını belirlemektir. Bu test sayesinde bebeklerde fenilketonüri, doğuştan hipotroidi, biyotinidaz eksikliği ve kistik fibrozis gibi rahatsızlıkların varlığı tespit edilebilir. Test sonuçlarının pozitif çıkması, sağlık sorunlarının varlığını gösterirken, negatif sonuç ise bebeğin sağlıklı olduğunu belirtir.

Bebeklerde Topuk Kanı Ne Zaman Alınır?

Yeni doğan tarama testleri arasında yer alan topuk kanı testi, bebeklerde hastalık belirtisi fark edilmeden doğumdan sonraki ilk 3-5 gün içinde yapılmalıdır. Topuk kanının en erken alındığı zaman, doğum gününden bir gün sonrası yani ertesi gündür. Uzmanlar, bebeğin eve taşınmasından önce mutlaka topuk kanı testinin yaptırılması gerektiği konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Ayrıca, doğum sonrasındaki ilk 1 hafta-10 gün içerisinde testin tekrarlanması önerilmektedir.

Topuk Kanı Neden Alınır? Bebekten Topuk Kanı Kaç Kez Alınır?

İlk kez uygulanan topuk kanı örneğinde belirgin olmayan hastalık belirtilerinin net bir şekilde tanımlanabilmesi için doktor, doğum sonrasındaki ilk 1 hafta içinde tekrar topuk kanı testi isteyebilir. Bebekten gerekli zamanda ve miktarda kan alınamazsa veya topuk kanı yüksek çıkarsa, sonucun kesin doğrulanması için yeniden kan örneği alınması gerekebilir. Bebeklerde ikinci topuk kanı alınma nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Bebekten ilk kez kan alındığında yeterince doymadıysa,
• Kan 24 saatten önce alındıysa,
• Bebeğe antibiyotik verildiyse,
• Prematüre doğum gibi durumlarda net bir sonuç için ikinci topuk kanı gerekebilir.

Topuk Kanı Testi Nasıl Yapılır? Topuk Kanı Testi Sonuçları

Yeni doğan bebeğin ayağından alınacak bir damla kan örneği, iğne ile açılan minik bir delik aracılığıyla alınır. Şırınganın içinde kalan kan, önceden hazırlanan kartlara damlatılır. Testten doğru sonucun alınabilmesi için bebeğin yeterli miktarda beslenmiş olması gerektiği unutulmamalıdır. Testte yanlış sonuç alma ihtimalinin olmaması için ilk iki hafta içinde ikinci bir topuk kanı testi istenebilir. Eğer bebeğin sağlığı yerindeyse ve herhangi bir hastalık tespit edilmemişse, sonuç için anne-babalara bir geri dönüş yapılmaz. Ancak olumsuz veya şüpheli bir durum varsa, doktorunuz sizi arayarak bilgi verecektir.

Bebeklerde Topuk Kanı Yüksek Çıkarsa Ne Olur?

Yeni doğan bebeğe uygulanan topuk kanı testi değerleri yüksek çıkarsa, bu durum rahatsızlıktan kaynaklanabileceği gibi testin yanlış olmasından da kaynaklanabilir. Topuk kanının yüksek çıkması durumunda doktor, sonuca göre bir değerlendirme yapacaktır.

Bebeklerde Topuk Kanı Pozitif Çıkması Ne Anlama Gelir?

Topuk kanı testi pozitif çıktığında, bu durum her zaman bir metabolik hastalık belirtisi olmayabilir. Ancak bebeğin sağlığı açısından daha detaylı ve özel testler uygulanması gerekebilir. Eğer test sonuçları pozitif çıktıysa, en kısa zamanda hastalık teşhisi konularak tedavi sürecine başlanır.

Yeni Doğan Bebeklerde Yapılan Diğer Tarama Testleri

• Fenilketonüri Testi
• Hipotiroidi Taraması
• Galaktozemi Taraması
• Kistik Fibrozis Taraması
• Yeni Doğan İşitme Taraması
• Yeni Doğan Göz Taraması
• Kalça Çıkığı Ultrasonu