Yeşil Gözlerin Nadirliği ve İlişkili Sağlık Riskleri
Yeşil Gözlerin Nadirliği ve Anlamı
Yeşil göze sahip olmak, her ne kadar çoğu insan için çekici bir özellik olarak görülse de, bazı durumlarda beklenmedik zorluklar da getirebilir. Tüm göz renkleri kendine özgü güzelliklere sahip olsa da, yeşil gözler özellikle nadir olmaları nedeniyle dikkat çeker. Birleşmiş Milletler’in tahminlerine göre dünya nüfusunun yalnızca %2’si yeşil gözlere sahip. Bu oran, %3 ile gri gözlerden bile daha azdır. Yeşil gözlerin çoğunlukla Orta ve Kuzey Avrupa’da bulunduğu bilinmektedir; bu nedenle İskandinav ülkelerinde, İrlanda veya İskoçya’da seyahat ettiyseniz, bu göz renginin ne kadar belirgin olduğunu görebilirsiniz.
Yeşil Gözlerin Işığa Karşı Hassasiyeti
Yeşil gözler, ışığa karşı ekstra hassasiyet gösterme eğilimindedir. Koyu renkli gözler, farklı ışık yoğunluklarına daha iyi uyum sağlarken, yeşil, mavi ve açık gri gözler, yeterli pigmentasyona sahip olmadıkları için ışıkla başa çıkmada zorluk yaşayabilirler. Bu durum, fotofobi olarak bilinen bir ışık hassasiyeti durumuna yol açar. Göz doktoru Dr. Anupama Horne’un belirttiğine göre, fotofobi, gözlerinizi kısma, parlak ortamlarda odaklanma zorluğu ve hatta ağrıya neden olabilir.
Ofislerdeki floresan ışıklar veya açık havadaki güneş ışığı gibi durumlarla karşılaşmamak pek mümkün olmasa da, bu rahatsızlığın etkilerini azaltmak için bazı önlemler almak mümkündür. Örneğin, UV engelleyici güneş gözlükleri kullanmak ve ekran filtreleri yerleştirmek, bu hassasiyeti en aza indirmek için etkili yöntemlerdir.
Yeşil Gözlerle İlişkili Kanser Riski
Yeşil gözlü bireylerin bazı kanser türlerine karşı daha yatkın olabileceği de yapılan araştırmalarla ortaya konmuştur. 2022 yılında Cancer Causes and Control dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, mavi, yeşil ve ela gözlere sahip bireylerde bazı cilt kanseri türlerinin görülme oranı daha yüksektir. Yeşil veya ela gözlü kişilerde, kıyasla %24 oranında skuamöz hücreli karsinom (SCC) ve %16 oranında bazal hücreli karsinom (BCC) riski bulunmaktadır. Bu durum, bu bireylerin daha açık pigmente sahip olmalarıyla ilişkilendirilmektedir.
Daha nadir görülen bir kanser türü olan üveal melanom (UM) da açık renk gözlü bireylerde daha yüksek oranda görülmektedir. International Journal of Molecular Sciences dergisinde 2020 yılında yayınlanan bir çalışmaya göre, özellikle yeşil gözlü bireylerin UM geliştirme olasılığı daha fazladır. Bununla birlikte, üveal melanom yıllık 2000’den az yeni tanıya neden olduğu için, bu konuda bilinçli olmak ve gözlerinizi korumak önemlidir.
Alkol Bağımlılığı Riski
Yeşil gözlü bireylerin alkol bağımlılığına yakalanma riskinin daha yüksek olduğu da araştırmalarla ortaya konmuştur. Charles Bukowski’nin belirttiği gibi, “Kötü bir şey olursa unutmak için içersiniz; iyi bir şey olursa kutlamak için içersiniz; hiçbir şey olmazsa bir şey olmasını sağlamak için içersiniz.” Ancak, American Journal of Medical Genetics (Part B) dergisinde 2015 yılında yayınlanan bir araştırma, açık renk gözlere sahip bireylerin alkol bağımlılığına daha yatkın olduğunu göstermiştir.
Araştırmalar, özellikle mavi gözlü bireylerin bu riskten en fazla etkilenen grup olduğunu ortaya koymuştur. Bunun nedenleri tam olarak anlaşılamasa da, Personality Differences dergisinde yayımlanan bir çalışma, açık renk gözlü bireylerin koyu renk gözlü bireylere göre “önemli ölçüde daha fazla alkol” tükettiklerini göstermiştir. Dolayısıyla, başlangıçta daha fazla alkol tüketimi, bağımlılık sorununu da beraberinde getirebilir.
İşitme Kaybı Riski
Göz renginin alkol bağımlılığıyla ilişkili olmasının yanı sıra, işitme kaybı riskiyle de bağlantılı olduğu bulunmuştur. 2014 yılında Otolaryngology Head and Neck Surgery dergisinde yayımlanan bir çalışmada, daha koyu gözlere sahip bireylerin işitme kaybı yaşama olasılığının daha düşük olduğu belirlenmiştir. Çalışmada, sensörinöral işitme kaybı ve göz rengi arasındaki ilişki incelenmiştir.
Açık renk gözlü bireylerin aşırı sese maruz kaldıktan sonra (örneğin konserlerde) geçici işitme kaybına daha yatkın oldukları bulunmuştur. Özellikle yeşil gözlü bireylerde ise radyasyona maruz kalma sonrası işitme kaybı riski daha yüksektir. Araştırmacılar, koyu renk gözlü bireylerin iç kulaklarında daha fazla melanin bulunduklarını ve bunun, koruyucu bir işlev gördüğünü düşünmektedirler. Ancak, göz renginiz ne olursa olsun – yeşil, mavi, gri, kehribar, mor veya kahverengi – her zaman gözlerinizi korumak için gerekli adımları atmalısınız.
