Doğal Afetlerin Psikolojik Etkileri ve İyileşme Süreci

Doğal Afetlerin Psikolojik Etkileri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Doğal afetlerin bireyler üzerinde farklı tepkilere yol açtığını belirten Liv Hospital’dan Uzman Klinik Psikolog Burcu Özcan, afetten kurtulan bireylerin yalnızca hayatta kaldıkları için bile suçluluk hissi duyabileceklerini vurguladı. Afet sonrası dikkat edilmesi gereken unsurlar ise oldukça önemli.

Güven Duygusunu Derinden Sarsabilir

Doğal afetler, topluluklar üzerinde derin ve uzun vadeli izler bırakan olaylardır. Depremler, seller, orman yangınları gibi felaketler, insanları sadece fiziksel açıdan değil, aynı zamanda psikolojik olarak da derinden etkilemektedir. Yaşanan yıkım, kayıplar ve meydana gelen psikolojik ile fiziksel zarar, insanın en temel ihtiyaçlarından biri olan güven duygusunu ciddi şekilde sarsabilir.

‘Kurtulan Suçluluğu’ Hissedilebilir

Kaybın ve yaşanan olayın doğasına bağlı olarak, doğal afetlerden etkilenen bireyler, derin bir keder, panik, kayıp, korku ve üzüntü gibi duygusal durumlar yaşayabilir. Uyku bozuklukları, öfke patlamaları ve suçluluk duyguları da bu süreçte ortaya çıkabilir. Travmatik olayların ardından zarar görmeden kurtulan kişilerde ‘kurtulan suçluluğu’ hissi oldukça yaygındır.

Yoğun Korku ve Panik, Yerini Kaygıya Bırakabilir

Afetten hemen sonra bireylerin yaşadığı şok evresinde ‘hissizlik hali’ doğal bir durumdur. Bu hissizlik, yaşanan ani olayın ve belirsizliğin yarattığı travmanın bir sonucudur. Afet anında ve hemen sonrasında yaşanan yoğun korku ve panik, zamanla azalarak yerini kaygıya bırakabilir.

Psikolojik Etkiler, Haftalar veya Aylar Sonra Ortaya Çıkabilir

Afetten sonraki haftalar ve aylar, bireylerin “yeni normale” dönüş süreçleri ile doludur. Bu nedenle, bazı bireyler için afetin psikolojik etkileri, olay gerçekleştikten haftalar veya aylar sonra kendini gösterebilir.

Nefes Egzersizi ve Fiziksel Egzersizler Faydali Olabilir

Afet sonrası sosyal bağlantıları sürdürmek, bireyler ve toplum için iyileşme sürecinde oldukça yararlıdır. İzolasyondan kaçınmak ve sosyal destek sağlamak, dayanıklılığı artıran önemli bir faktördür. Ayrıca, bazı bireyler için zorlayıcı olabilen, ancak düzenli yemek yeme, uyku düzeni sağlama ve fiziksel egzersiz gibi öz bakım uygulamalarına zaman ayırmak, zorlu dönemlerde sağlığı desteklemek açısından büyük önem taşır. Akut stres veya kaygı anlarında, nefes egzersizleri, fiziksel aktiviteler ve sevdiklerimizle vakit geçirme gibi aktiviteler faydalı olacaktır.

Afet Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yaşanan doğal afetin ardından bireylerin duygularını bastırmamaları, kayıplara verdikleri tepkilerin normal olduğunu kavramaları ve yas süreçlerini yaşayabilmeleri için kendilerine yeterli süre tanımaları, psikolojik sağlıklarını korumak açısından oldukça önemlidir.

Afet sonrası; duyguları kontrol etmekte zorluk, çaresizlik hissi, kendine ve çevreye yabancılaşma, güvende hissetmeme gibi hisler belirli bir süre boyunca hissedilebilir.

Doğal afetlerin bireyler üzerinde yaratabileceği bir diğer etki ise travma sonrası büyümedir. Travma sonrası büyüme, travmatik deneyimlerin ardından gelişim ve güçlenme sürecini ifade eder. Bu süreç şu şekilde gerçekleşebilir:

• Afet sonrası yaşanan deneyimler,
• Bireylerin yaşamın değerini yeniden değerlendirmesine,
• Ve yaşam hedeflerini değiştirmesine neden olabilir.

Afet sonrası toplumsal destek ve yardımlaşma, bireylerin iyileşme süreçlerini olumlu yönde etkileyebilir. Bu süreçler her birey için farklı şekillerde ve sürelerde gerçekleşebilir. Eğer bir kişi duygu durumunu yönetmekte zorluk yaşıyor, günlük rutinlerini aksatıyorsa veya işlevselliği ile ilgili sorunlar yaşıyorsa, profesyonel destek alması faydalı olabilir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı