Cep Telefonlarının Sağlığımıza Etkileri ve Korunma Yöntemleri

Cep Telefonlarının Sağlığımıza Etkileri

Cep telefonları, günümüzün vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Birçok insan, bu cihazları sürekli olarak yanlarında taşıyarak, adeta onlarla yaşamaktadır. Ancak bu durum, yüksek elektromanyetik radyasyona maruz kalmamıza yol açmakta ve bu da çeşitli sağlık sorunlarını beraberinde getirebilmektedir. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, bu konuda önemli uyarılarda bulunarak, “Bu sinsi tehlikeyi göz ardı etmeyin,” diyor. İşte bu konuda bilinmesi gerekenler:

SAR Değeri ve Önemi

Cep telefonlarının yaydığı elektromanyetik dalgaların insan sağlığı üzerindeki etkilerine dair endişeler giderek artmaktadır. Bilim insanları, bu radyasyonun sağlığa olan etkilerini belirlemek için özgül emilim oranı (SAR – Specific Absorption Rate) değerini incelemektedir. SAR değeri, bir cihazın yaydığı enerji miktarını ve bu enerjinin vücut tarafından ne kadarının emildiğini göstermektedir. Bu değer, watt/kilogram (W/kg) cinsinden ifade edilmekte ve genellikle baş veya vücut için ayrı ayrı hesaplanmaktadır. SAR değeri yüksek olan telefonlar, beynimize sürekli olarak zarar verici sinyaller gönderdiği için ciddi bir risk oluşturuyor. Dünya Sağlık Örgütü, cep telefonlarının SAR değerinin 0.6 W/kg altında olmasını önermektedir; ancak birçok telefon bu limitin üzerinde SAR değerlerine sahiptir ve bu nedenle sağlık açısından zararlı olabilir.

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz

Yüksek SAR Değerinin Sağlığımıza Etkileri

Cep telefonlarının yüksek SAR değerinin sağlığımıza olan olumsuz etkilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Baş Ağrısı ve Uykusuzluk: Yapılan bilimsel çalışmalar, yüksek SAR değerine maruz kalmanın baş ağrısı ve uyku bozukluklarına yol açabileceğini ortaya koymaktadır. Eğer sabah uyandığınızda başınızda bir ağrı hissediyorsanız, bunun nedeni başucunuzda ya da yastığınızın altında bulunan cep telefonunuz olabilir. Gece boyunca bu cihazdan gelen sinyaller, beyninizin dinlenmesini engelleyerek sabah yorgun uyanmanıza neden olabilir.
• Beyin Tümörleri: Cep telefonlarının beyin tümörleri ile ilişkisi, bilim dünyasında uzun zamandır tartışılmaktadır. Bazı epidemiyolojik çalışmalar, uzun süreli ve yoğun cep telefonu kullanımının glioma ve akustik nöroma gibi beyin tümörleri riskini artırabileceğini göstermektedir. Ancak, bu konuda kesin sonuçlara ulaşmak için daha fazla uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.
• Hücresel Stres: Elektromanyetik radyasyonun hücrelerde oksidatif strese neden olabileceği, DNA hasarına yol açabileceği ve hatta hücresel düzeyde apoptozu (programlanmış hücre ölümü) tetikleyebileceği düşünülmektedir. Bu durum, kanser gelişimi de dahil olmak üzere birçok sağlık sorununa yol açabilir. Yani, cep telefonunuz hücrelerinize tehdit oluşturabilecek bir etken haline gelebilir.
• Bilişsel İşlevlerde Bozulma: Yüksek SAR değerine maruz kalmanın kısa süreli hafıza ve dikkat gibi bilişsel fonksiyonlar üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği düşünülmektedir. Özellikle çocuklar ve gençler, beyin gelişim aşamasında oldukları için bu etkilerden daha fazla zarar görebilirler.

Bilimsel Araştırma Sonuçları

• INTERPHONE Çalışması: Cep telefonu kullanımı ile beyin tümörleri arasındaki ilişkiyi inceleyen uluslararası bir çalışmadır. Bu çalışma, cep telefonu kullanımının beyin tümörleri riskini artırıp artırmadığı konusunda kesin bir sonuç ortaya koyamamış; ancak yoğun cep telefonu kullanıcılarında bazı risk artışları gözlemlenmiştir.
• Milli Toksikoloji Programı (NTP) Araştırması: ABD Milli Toksikoloji Programı (NTP) tarafından yapılan hayvan çalışmalarında, yüksek düzeyde radyofrekans radyasyonuna maruz bırakılan erkek farelerde tümör gelişme riskinde artış gözlemlenmiştir. Bu bulgular, insan sağlığı üzerinde potansiyel risklere işaret etmektedir.

Nasıl Korunabiliriz?

• SAR değeri düşük olan telefonları tercih edin.
• Cep telefonunda geçirdiğiniz süreyi azaltın.
• Cihazı başınızdan uzak tutun; konuşma esnasında kulaklık kullanın.
• Cep telefonunuzu geceleri yatak odanıza götürmeyin; kapatın veya başka bir odada bırakın.
• Mümkünse telefonu, çekim gücünün en yüksek olduğu durumlarda kullanın. Sinyal gücü azaldıkça telefon daha iyi bir sinyal için daha fazla radyasyon yayar. Bu nedenle asansörde, metroda veya zemin katlarda cep telefonuyla konuşmaktan kaçının.

Dijital Dadıya Güvenmeyin

Cep telefonları, çocuklar için adeta dijital bir dadı haline gelmiştir. Ebeveynler, kısa süreli bir huzur sağlamak adına çocuklarına cep telefonu veya tablet vermektedir. Ancak bu geçici rahatlık, çocukların sağlığı üzerinde uzun vadede ciddi sorunlar yaratabilir. Cep telefonlarının yaydığı radyasyonun çocuklar üzerindeki etkileri henüz kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, elektromanyetik radyasyonun vücutta stres yaratabileceği ve uzun vadede çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceği düşünülmektedir. Özellikle çocukların kafatası kemikleri, erişkinlere göre daha ince olduğu için beyinleri, cep telefonlarının yaydığı radyasyon nedeniyle 10 kat daha fazla ısınabilir.