Ekran Süresinin Çocukların Dikkat Süresi Üzerindeki Etkileri
Teknolojinin hayatımızın her köşesine hızla entegre olmasıyla birlikte, çocukların ekran başında geçirdiği süreler de giderek artmaktadır. Tabletler, akıllı telefonlar ve televizyonlar, günümüz çocuklarının günlük yaşamlarının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Ancak, bu dijital maruziyetin çocukların dikkat süreleri üzerindeki etkileri konusunda ciddi endişeler söz konusudur.
Yoğun Uyaranların Etkisi
Ekranlar, hızlı değişen görüntüler ve canlı renkler gibi yoğun uyaranlar sunarak çocukların dikkatini kolayca çekebilir. Uzmanlar, bu tür sürekli ve yoğun uyaranların çocukların dikkat sürelerini kısaltabileceğini ifade etmektedir. Doç. Dr. Ayşegül Efe, “Çocukların zaten kısa olan dikkat süresini, ekran gibi yoğun bir uyaranla karşı karşıya bıraktığınızda, dikkat sürelerinin daha da kısaldığını gözlemliyoruz.” diye belirtmektedir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Riski
Yapılan araştırmalar, ekran süresinin artışıyla birlikte Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) vakalarında da bir artış olduğunu ortaya koymaktadır. Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Canan Tanıdır, “Yetişkinlerde ve çocuklarda görülen Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun ekran süresinin uzamasıyla birlikte belirgin bir artış gösterdiğini” vurgulamaktadır.
Erken Yaşlarda Ekran Maruziyeti
Çocukların ilk 2 yılında yoğun ekran maruziyeti, sözel ve sözel olmayan iletişim becerilerini olumsuz etkileyebilir ve bilişsel gelişimde gecikmelere yol açabilir. Bu durum, çocukların dikkat gelişimini de olumsuz yönde etkileyebilir.
Fiziksel Aktivite Eksikliği
Uzun süre ekran başında vakit geçirmek, çocukların fiziksel aktiviteye ayırdıkları süreyi azaltarak, dikkat sürelerinin kısalmasına sebep olabilir. BBC Türkçe’de yayımlanan bir haberde, ekranların sosyal etkileşimi engellediği ve çocukların fiziksel becerilerini geliştirmek için gereken zamanı kısıtladığı belirtilmektedir.
Uyku Düzeninin Bozulması
Aşırı ekran kullanımı, çocukların uyku düzenini bozma potansiyeline sahiptir. Uyku eksikliği ise dikkat süresinin azalmasına yol açar. Medicover Hospitals tarafından yayımlanan bir makalede, aşırı ekran süresinin çocukların fiziksel, bilişsel ve sosyal-duygusal gelişimi üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği ifade edilmektedir.
Ebeveynler İçin Öneriler
- Ekran Süresini Sınırlandırma: Uzmanlar, 2 yaş altındaki çocukların ekran kullanımından kaçınılmasını ve 2-12 yaş arası çocukların günde en fazla 1 saat ekran başında vakit geçirmesini önermektedir.
- Alternatif Aktiviteler Teşvik Etme: Çocukları fiziksel oyunlar, kitap okuma ve sosyal etkileşim gibi ekran dışı aktivitelere yönlendirmek, dikkat sürelerinin uzamasına yardımcı olabilir.
- Ekran Kullanımına Ebeveyn Kontrolü: Ebeveynlerin, çocuklarının ekran kullanımını denetlemesi ve içerik seçimine dikkat etmesi büyük önem taşımaktadır.
- Uyku Düzenine Dikkat Etme: Ekran kullanımının uyku saatlerinden önce sınırlandırılması, çocukların uyku kalitesini artırabilir ve bu durum, dikkat sürelerine olumlu yansır.
Ekran süresinin çocukların dikkat süreleri üzerindeki olumsuz etkileri göz önüne alındığında, ebeveynlerin bu konuda bilinçli adımlar atmaları büyük önem taşımaktadır. Çocukların sağlıklı bir gelişim süreci geçirmeleri için ekran kullanımını sınırlamak ve alternatif aktiviteleri teşvik etmek gereklidir.
