Bağlanma Stilleri ve Önemi
Bağlanma stilleri, insanların kişiler arası ilişkilerinde sergiledikleri davranış ve etkileşim biçimlerini yansıtan özel ilişki modelleridir. Bu stiller, erken çocukluk döneminde ebeveynlerle kurulan ilişkilerin bir sonucu olarak şekillenir ve yaşam boyu etkilerini sürdürebilir. Yetişkinlik döneminde, bu bağlanma stilleri romantik ilişkilerde ve diğer kişilerle olan ilişkilerde belirleyici olabilir.
Yabancı Durum Deneyi ve Bağlanma Stilleri
Yetişkinlik döneminde, bu bağlanma stilleri romantik ilişkilerde ve diğer kişilerle olan ilişkilerde belirleyici olabilir. Bağlanma stillerini anlamak için yapılan önemli bir deney, Mary Ainsworth’un “Yabancı Durum” deneyidir. Bu deneyde, 12-18 aylık bebekler ve bakım verenleri incelenir. Deneyin temel amacı, bebeklerin anne veya bakım verenleri ile geliştirdiği duygusal bağı incelemektir.
Güvenli Bağlanma Stili
Güvenli bağlanma: Bu kategoride yer alan bireyler, ebeveynleri veya bakım verenleri ile güvenli bir ilişki kurarlar. İhtiyaçlarına duyarlılıkla yanıt verildiği için bu kişiler yetişkinlikte de güvenli bağlanma stilini sürdürme eğilimindedirler. Romantik ilişkilerde güvenmek, özgüven sahibi olmak ve duygusal olarak yakın ilişkilerden zevk almak gibi özellikleri vardır.
Güvensiz Bağlanma Stilleri
- Kaygılı bağlanma: Kaygılı bağlanma stiline sahip bireyler, ebeveynlerinin yanıt verme konusunda tutarsız olduğunu düşünerek çocukluklarında güvensizlik geliştirirler. Yetişkinlikte romantik ilişkilerde başkalarına yakın olma konusunda isteksizdirler ve partnerlerinin duygularını sık sık sorgularlar. Yakın ilişkilerde duygusal olarak mesafeli hissederler.
- Kaçıngan bağlanma: Kaçıngan bağlanma stiline sahip bireyler, çocukluk dönemlerinde ebeveynlerine karşı bağımsız davranma eğilimindedirler. Romantik ilişkilerde zorluk yaşarlar, duygularını ifade etmekte zorlanırlar ve ilişkilerini sonlandırmakta daha az sıkıntı çekerler.
- Düzensiz bağlanma: Bu kategori, bazen bağımsız davranma ve bazen de yakınlık arama davranışlarını içerir. Bu bireyler, bakım verenlerin tutarsız davranışlarının bir sonucu olarak düzensiz bir bağlanma stilini geliştirme eğilimindedirler.
Bağlanma Stillerinin Değiştirilmesi ve Öneriler
Çocukluk döneminde geliştirilen bağlanma stilleri, yetişkinlik döneminde ilişkilerimizi belirlemede önemli bir rol oynar. Ancak, bağlanma stilini değiştirmek mümkündür. İlk adım, kendi bağlanma stilinizi tanımaktır. Daha sonra, ihtiyaçlarınıza ve hissettiğinize odaklanarak bu stil üzerinde çalışabilirsiniz. Zihinsel çarpıtmalarınızı fark ederek alternatif düşünceler geliştirebilir ve kendinizi daha iyi izleyebilirsiniz. Kendinizi iyi hissettirecek aktivitelere zaman ayırmak da önemlidir. Eğer bağlanma stilleri sizi olumsuz etkiliyorsa, bir uzmandan psikolojik destek almayı düşünmek önemlidir.
