Tehlikeli Küf ve Sağlık Üzerindeki Etkileri

TEHLİKELİ KÜF NEDİR?

Küf, çeşitli mikroskobik mantar türlerini kapsayan bir kavramdır ve bu türler farklı özellikler taşır. Bazı türler, örneğin Penicillium notatum, insanlık için büyük bir buluş olmuş ve ilk antibiyotik olan penisilini üretmiştir. Ancak, diğer bazı küf türleri, toksin üreterek sağlığa zarar verebilir. Sebzelerdeki beyaz kaplamalar veya ekmeğin üzerindeki yeşil lekeler, sağlığımız açısından ciddi tehditler oluşturabilir. Küf, vücudu görünmez bir şekilde etkileyen bir tehlike olarak karşımıza çıkar.

Günlük hayatımızda karşılaştığımız küflerin salgıladığı zehirli maddelere mikotoksin denir. Bu toksinler, vücuda gıda yoluyla girdiğinde, üreme sağlığını ve bağışıklık sistemini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, karaciğerde kanamalara ve doku nekrozuna yol açabilmektedir. Çocuklar ve yaşlılar, bağışıklık sistemleri zayıf olduğu için bu toksinlere karşı en hassas gruptadır.

Özellikle Sarı küf olarak bilinen Aspergillus flavus, en zehirli türlerden biri olarak kabul edilir. Bu mantar, güçlü bir zehir üretir ve ciddi sağlık sorunlarına, örneğin zatürreye ve karaciğer kanserine neden olabilir. Gıda ürünleri üzerinde olumsuz etkiler yaratan bu mantar, en çok karaciğer, balık, süt, pirinç ve yer fıstığında görünür.

KÜFLE MÜCADELE İŞE YARAMAZ

Eğer bir ürünün bir kısmı küflenmişse, bu durum o ürünün tamamının küf sporlarıyla bulaşmış olduğu anlamına gelir. Reçel, salça, yoğurt, peynir ve ekşi krema gibi gıdalardaki küf, çoğu zaman göz ardı ediliyor. Ancak, küçük bir küf lekesi bile dikkate alınması gereken bir işarettir. Isıl işlemler, ürünlerde bulunan toksinlere etki etmez; dolayısıyla, küflü gıdaları mikrodalga veya fırında ısıtmak, onları güvenli hale getirmez. Bu durumda, en iyi çözüm küflü ürünlerden tamamen kurtulmaktır.

Küflü bir gıda maddesini yanlışlıkla tükettinizse, vücudunuzu hızla zehirden arındırmak önemlidir. Bunun için, eğer elinizde varsa, ilk yardım çantanızda bulunan aktif karbonu, vücut ağırlığınızın her 10 kg’ı için 1 tablet oranında almanız önerilir.

GÜVENLİ TÜRLER

Ancak, bazı küflü peynirler güvenle tüketilebilir. Yine de, bu peynirlerin günde 50 gramdan fazla tüketilmemesi gerektiğini unutmayın! Gıda ürünlerinde üç temel peynir küf türü bulunmaktadır:

• Beyaz Küf: Örneğin, Camembert peynirinin kabuğunda bulunur.
• Kırmızı/Turuncu Küf: “Münster” peynirinde görülen bu renk, esasen beyazdır.
• Mavi Küf: “Dor Bleu” peynirinde bulunan mavi küf, penisilin türüdür ve bu nedenle endişe verici değildir.

Siyah küflü peynirler ise oldukça nadirdir. Yine de, bu tür peynirleri kullanmadan önce, dış yüzeylerini temizlemek her zaman önemlidir. Küflü kabuklu peynirlerin uzun süre saklanamayacağını ve etiket üzerindeki son kullanma tarihine dikkat edilmesi gerektiğini hatırlatmakta fayda var.

ÖNLEME TEDBİRLERİ

Ekmeği küften korumak için etkili bir yöntem, pamuklu bir bez almak, üzerine 5-7 damla iyot damlatmak ve ardından temiz bir cam şişeye veya test tüpüne koymaktır. Bez, temiz bir pamuklu çubukla kapatıldıktan sonra ekmekle birlikte plastik bir torbaya yerleştirilmelidir. Bu şekilde, küf en az bir hafta boyunca ekmeği etkilemeyecektir.

Ayrıca, buzdolabı ve ekmek kutusunun küflenmeye karşı korunması için, yüzeylerini bir kabartma tozu çözeltisi ile (bir bardak suya 1 çay kaşığı) silmek ve ardından bir sirke çözeltisi ile işlemden geçirmek faydalı olacaktır.