Parkinson Hastalığı: Belirtileri, Tedavi Yöntemleri ve Beslenme Önerileri

Parkinson Hastalığı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Dünya genelinde yaklaşık 10 milyon insan, ülkemizde ise 150 bin kişi Parkinson hastalığı ile mücadele etmektedir. Bu konuda önemli bilgiler sunan Liv Hospital Nöroloji Uzmanı Dr. Hatice Çil, Parkinson hastalığının belirtilerini ve tedavi yöntemlerini detaylı bir şekilde açıklamaktadır.

Parkinson hastalığı, beyinde hareketlerimizi kontrol eden hücrelerin bir kısmının hasar görmesi ve azalması neticesinde ortaya çıkan motor bozukluklarla karakterize bir nörolojik hastalıktır. Bu hücreler, diğer sinir hücrelerine bilgi ileten dopamin adı verilen kimyasal bir madde salgılar. Beyinde yeterli dopamin üretilemediğinde, hareket ve duruş işlevleri etkilenir ve Parkinson hastalığının belirtileri ortaya çıkar. En yaygın belirtiler arasında; hareketlerde yavaşlama, hareket yeteneğinde azalma ve titreme yer alır. Hastalık genellikle yavaş bir şekilde ilerleyerek, her bireyde farklı belirtiler ve ilerleme hızı gösterebilir.

PARKİNSON HASTALIĞI, ERKEKLERDE DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR

Parkinson hastalığı, Alzheimer hastalığından sonra en sık rastlanan nörodejeneratif hastalık olarak bilinir. Araştırmalar, Parkinson hastalığının erkeklerde kadınlara göre biraz daha yaygın olduğunu göstermektedir. Hastalığın en erken belirtileri arasında koku duyusunun kaybı veya azalması, uyku bozuklukları ve kabızlık yer alırken, ilerleyen aşamalarda titreme ve hareketlerde yavaşlama gibi motor belirtiler ortaya çıkmaktadır. Parkinson hastalığı genellikle orta ve ileri yaş grubunda görülmekte olup, ortalama başlangıç yaşı 60 civarındadır.

PARKİNSONUN EN ÖNEMLİ GÖSTERGELERİ

Parkinson hastalığının en belirgin belirtileri şunlardır:

• Titreme
• Hareketlerde yavaşlama
• Bir veya daha fazla uzuvda (kol veya bacak) kasılma
• Yürürken kolları sallamama
• Konuşurken mimikler ve jestlerin azalması
• Yavaş, ufak adımlarla yürümek veya ayak sürüyerek yürümek
• Vücut duruşunun öne eğik hale gelmesi
• Yumuşak ve monoton sesle konuşma
• El yazısında küçülme ve yazının sonuna doğru okunaksız hale gelmesi
• Ağızdan salya sızması
• Yutkunma güçlüğü
• Halsizlik ve yorgunluk
• Ruh hali değişiklikleri ve depresyon
• Nedensiz kaygılar ve kabızlık
• Aşırı terleme
• Tansiyon düşmesi
• Ağrı ve kas spazmları

PARKİNSON TEDAVİSİNDE YENİ YÖNTEMLER

Parkinson hastalığının tedavisine, tanı konulduktan sonra ağızdan alınan ilaçlarla başlanır. Ancak hastalık ilerledikçe bu ilaçlar yetersiz kalabilir, daha sık veya daha yüksek dozlarda alınmaları gerekebilir ki bu da yan etkilerin artmasına yol açabilir. Uygun hastalarda cerrahi tedavi seçenekleri de değerlendirilebilir. Yapılan bilimsel çalışmalar, cerrahi tedavi sonrasında hastalığın belirtilerinin %50 oranında azalabileceğini ve ilaç gereksiniminin %80 oranında düşebileceğini göstermektedir. Ancak bu oranlar her hastada farklılık gösterebilir. Parkinson hastalığında araştırılan yeni tedavi yöntemleri arasında kök hücre araştırmaları, hücre nakli, gen tedavileri, büyüme faktörleri ve aşı araştırmaları yer almaktadır.

PARKİNSON TEDAVİSİNDE BEYİN PİLİ ETKİLİ Mİ?

Son yıllarda Parkinson hastaları için uygulanan beyin pili tedavisi, özellikle titreme ve hareketlerde yavaşlama gibi belirtilerde belirgin bir azalma sağlamaktadır. Ayrıca, ilaç kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan istemsiz hareketler de bu ameliyat sonrası kontrol altına alınabilmektedir.

PARKİNSON EVRELERİ NELERDİR?

Parkinson hastalığı, aşamalı bir ilerleme gösterir ve genellikle beş ana evrede tanımlanır:

• Birinci evre: Belirtiler hafif olup, hastanın yakınları tarafından kolayca fark edilebilir.
• İkinci evre: Belirtiler iki taraflı olarak ortaya çıkar, duruş ve yürüyüş etkilenmiştir.
• Üçüncü evre: Denge bozuklukları ve düşmeler görülür.
• Dördüncü evre: Hasta zorlanarak yürüyebilir ancak hareket yavaşlamıştır ve tek başına yaşayamaz.
• Beşinci evre: Hasta yatağa veya tekerlekli sandalyeye bağımlı hale gelir.

Tüm hastalarda bu evrelerin görülmemesi veya geçişlerin farklılık göstermesi mümkündür.

PARKİNSON HASTALARI NASIL BESLENMELİDİR?

Parkinson hastalarının beslenmesi, sebze ve meyve açısından zengin, zeytinyağlı yiyeceklerden oluşmalıdır. Düşme riski nedeniyle kemik erimesine karşı önlem alınmalıdır. Tedavi sürecinde doktor, kalsiyum ve D vitamini değerlerini kontrol ederek uygun bir diyet önerisinde bulunabilir. Peynir, süt ve yoğurt gibi kalsiyum kaynaklarının tüketimi büyük önem taşır. E vitamini ile ilgili bazı çalışmalar Parkinson hastalığını yavaşlatabileceğini öne sürse de henüz kesin bir veri bulunmamaktadır. Ancak, antioksidan açısından zengin beslenmek her durumda faydalıdır. Ayrıca, B12 ve B6 vitaminleri de beyin fonksiyonları için oldukça önemlidir. Bazı hastalarda yutma güçlükleri yaşanabileceği unutulmamalıdır.

Kaynak: Yasemin