Alerji ve Atopi: Farklar ve Benzerlikler

Alerji ve Atopi Arasındaki Farklar

Alerji testi pozitif çıkan her çocukta mutlaka bir aktif alerjinin bulunmadığını vurgulayan Çocuk Alerjisi ve İmmünolojisi Uzmanı Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban, alerji ile atopinin benzerliklerini ve farklılıklarını detaylı bir şekilde açıkladı. Son yıllarda en yaygın sağlık sorunlarından biri olarak görülen alerji, mevsim geçişleri, toz, bitkiler ve bazı gıdalar gibi birçok faktörle tetikleniyor. Bu durum, çocukların yaşam kalitesini olumsuz etkileyen zorluklar yaratabiliyor.

Prof. Dr. Sarıçoban, alerji testi pozitif çıkan çocukların duruma göre değerlendirilmeleri gerektiğini belirterek, alerji ve atopi kavramlarının karıştırıldığını ifade etti. Atopiyi genetik bir yatkınlık sonucu vücudun alerjenlere karşı tepki verme eğilimi olarak tanımlarken, alerjiyi ise bu tepkinin kendisi olarak nitelendirdi.

Her Alerji Gerçekten Alerji Olmayabilir!

Dr. Sarıçoban, bu noktada önemli bir açıklama yaptı: “Testlerde atopi çıkması, kişinin alerji geliştirme eğilimini gösterir ancak bu, mutlaka aktif bir alerjisi olduğu anlamına gelmez. Alerjisi olup olmadığı bilinmeyen herhangi bir 100 kişiye alerji testi yapılsa, 20-30 kişide teste alınan maddelere karşı az ya da çok pozitiflik tespit edilir. Bu durum, kişinin o maddeye karşı duyarlı olduğunu gösterir. Alerji ise bununla karşılaşıldığı zaman bir tepki verip verilmemesi anlamına gelir. Örneğin bir alerji testinde kişide fındık testi pozitif çıkabilir; ancak kişi fındığı yediğinde herhangi bir şikayet yaşamıyorsa, bu durum atopidir ve sadece duyarlı olduğu anlamına gelir. Eğer kişi fındığı yediğinde döküntü, kaşıntı veya nefes darlığı gibi alerjik belirtiler yaşıyorsa, alerjinin varlığı söz konusudur.”

Atopi, genetik kodlarda mevcut olduğu sürece, hayatın herhangi bir döneminde gelişebilir. Ancak bunun ortaya çıkması için vücudun o maddeyle ilk kez karşılaşması gerekir. Dr. Sarıçoban, bu durumu şu şekilde açıkladı: “Bir kişinin mangoya karşı atopi geni olabilir; ancak bu kişi hayatı boyunca hiç mango yemezse, mango alerjisi yaşamaz. Atopi, alerjik bir hastalığa dönüşmediği sürece herhangi bir belirti göstermez. Sadece kanda ya da deriden yapılan alerji testlerinde pozitiflik söz konusudur. Ancak alerjinin belirtileri vardır. Eğer bir şeye karşı duyarlılık ve buna bağlı şikayetler varsa, bu durumda alerji olduğu anlamına gelir.”

Alerji Testlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Alerjik hastalıklar ile atopinin karıştırılmasının nedenlerinden biri, her ikisinin de ortak genlere sahip olmasıdır. Dr. Sarıçoban, “Atopisi olan kişilerde, alerji olmadan da alerjik hastalıklar gelişebilir. Örneğin, astım hastası olan her birey atopik değildir ya da alerjisi olmayan biri astım hastası olabilir. Bu nedenle, atopik olanlara atopik astım, atopisi olmayanlara ise non-atopik astım tanısı konulabilir. Genel olarak, hastaların yaklaşık %40-50’sinde alerjiye yatkınlık gözlemlenir. Atopik dermatitte ise hastaların yaklaşık %30’unda herhangi bir maddeye karşı atopi tespit edilir.”

Semptomlara Dikkat!

Çevresel etkenlerin, sigara dumanı, hava kirliliği ve yemek kokuları gibi, alerjik hastalıkları tetikleyebileceğini belirten Dr. Sarıçoban, “Alerji tedavisinin ilk prensibi, ilaç kullanmadan önce alerjinin ya da atopinin olduğu maddelerden uzak durmaktır. Örneğin, kedi alerjisi olan bir kişi kedilerden uzak durmalı, fındığa alerjisi varsa fındıktan kaçınmalıdır. Sonrasında tedavi sürecinde semptomları hafifletici ilaçlar kullanılabilir. Genellikle, herkesin atopisi olduğu maddelerden uzak durması gerektiği yanılgısı vardır. Ancak kişi atopisi olduğu bir maddeyle karşılaştığında tepki vermiyorsa, bu durum hastalığa dönüşmüyorsa, engellemeye gerek kalmaz.”

Dr. Sarıçoban, anne babalara, çocuklarının atopisi olduğu için onların hayatlarını kısıtlamamaları ve gereksiz yere diyet yapmamaları konusunda uyarıda bulundu. Gereksiz kısıtlamaların çocukların büyüme ve gelişimini olumsuz etkileyebileceğine dikkat çeken Sarıçoban, “Örneğin yumurta atopisi tespit edilen bir kişi, yumurta yediğinde herhangi bir tepki yaşamıyorsa, yumurta yemeye devam etmelidir.” dedi.