Maymun Çiçeği Virüsü: Pandemi Riski ve Bulaşma Yolları
Maymun Çiçeği Virüsü ve Pandemi Riski
Yıllar önce Batı ve Orta Afrika’da ortaya çıkan ve halk arasında maymun çiçeği olarak bilinen M-virüsü hakkında geçtiğimiz aylarda Dünya Sağlık Örgütü tarafından ülkelere pandemi riski konusunda uyarılar yapılmıştır. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Doğaç Uğurcan, Türkiye’de henüz M-virüsüne rastlanmadığını belirtirken, tedbirlerin elden bırakılmaması gerektiği konusunda uyarıda bulundu.
Dr. Uğurcan, maymun çiçeği virüsünün tarihçesini şu şekilde açıkladı: “Maymun çiçeği virüsü, özellikle Batı ve Orta Afrika’da yıllardır farklı şekillerde gözlemlenen bir virüstür. Aslında, bu virüsün varlığı dünya genelinde biliniyordu. Özellikle çiçek hastalığına karşı yapılan aşılamalar sayesinde, 1980’lerden itibaren bu virüsle ilişkili hastalıklar oldukça azalmıştı. Ancak 2020 yılından itibaren Afrika’da başlayan vakaların Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde de görülmesi, Dünya Sağlık Örgütü tarafından tüm dünyaya pandemi riski konusunda uyarı gönderilmesine sebep oldu. Bu ülkeler arasında Türkiye de bulunmaktadır.”
Dr. Uğurcan, bunun en büyük sebeplerinden birinin seyahatlerin ve ulaşımın kolaylaşması olduğunu vurguladı: “İnsanlar artık çok rahat bir ülkeden diğerine geçebiliyorlar ve bu durum, hastalıkların yayılmasına zemin hazırlıyor. Bu durumu Covid-19 döneminde de deneyimlemiştik.”
Bulaşma Yolları ve Belirtiler
Maymun çiçeği virüsünün yakın temas yoluyla bulaştığını belirten Dr. Uğurcan, insanların Covid-19 deneyiminden dolayı endişeli olduklarını ifade etti. “Bulaşma konusunda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, yakın temasın varlığıdır. Yakın temas, kucaklaşma, öpüşme, el sıkışma gibi durumları içerebilir. Ayrıca, aynı evde kapalı bir ortamda uzun süre birlikte bulunmak da bulaşma riskini artırabilir. Cinsel temas da bulaşma konusunda önemli bir faktördür. Bu yüzden dikkatli olmamız gerekiyor.” dedi.
Dr. Uğurcan, maymun çiçeği virüsü belirtilerini de şöyle açıkladı: “Hastalar genellikle ateş yüksekliği, boğaz ağrısı ve eklem ağrıları ile başlıyor. 2-3 gün içinde, fotoğraflarda görülen püstül ve siğil şeklinde lezyonlar ortaya çıkıyor. Bu lezyonlar yüz bölgesinde başlayıp, vücudun tüm bölgelerine yayılabiliyor. Bu değişikliklerin ardından insanlar, ‘Acaba maymun çiçeği mi oldum?’ endişesiyle sağlık kuruluşlarına başvuruyorlar.”
Hastalığın Seyri ve Risk Grubu
Hastalığın özellikle çocuklar için tehlikeli olduğunu vurgulayan Dr. Uğurcan, “Yeni doğanlar için risk oldukça yüksek ve hastalık ağır seyir edebiliyor. Yaşlı hastalar ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler de risk grubundadır. Maymun çiçeği hastalığının süreci genellikle ortalama 2 ila 4 hafta sürüyor. Eğer değişik komplikasyonlar gelişmezse, 4 hafta sonunda iyileşme gerçekleşiyor. Ancak hastalığın hızlı yayılım gösterdiği için dikkatli olunması önemlidir.” şeklinde konuştu.
Ülkemizdeki Durum ve Öneriler
Dr. Uğurcan, Türkiye’de Sağlık Bakanlığı tarafından bildirilen herhangi bir vaka olmadığını hatırlatarak, “Yayınlanan güncel rehberler doğrultusunda şüpheli hastalardan mutlaka örnek gönderilmesi ve tanının kesinleştirilmesi gerekmektedir. Ülkemizde en çok hangi hastalıklarla karıştırılabileceği konusunda ise, özellikle sonbahar dönemine girdiğimiz için suçiçeği gibi döküntülü hastalıklar konusunda uzman doktorlar tarafından ayrıcı tanı yapılması faydalı olacaktır.” dedi.
Dr. Uğurcan, bu hastalık için büyük bir paniğe gerek olmadığını, ancak her zaman tedbirlerin elden bırakılmaması gerektiğini vurgulayarak, “Henüz vaka görülmedi diye ileride görülmeyeceği anlamına gelmiyor.” ifadelerini kullandı.
