Kolon Kanseri Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Alihan Gürkan, 2022 yılında dünya genelinde 1,9 milyondan fazla kolon kanseri tanısı konulduğunu belirterek, “Kolon kanseri, kanser kaynaklı ölümlerin ikinci en yaygın nedeni olup, her yıl 900.000’den fazla insanın hayatını kaybetmesine yol açmaktadır. Genetik geçişli ve ailevi yatkınlık gösteren kolon kanseri türleri için erken yaşlardan itibaren tarama işlemlerine başlanması son derece büyük bir önem taşımaktadır. Kolon kanseri, en sık olarak 60’lı yaşların sonlarında ortaya çıkan bir hastalıktır. Ülkemizde de bu yaş grubunda önemli bir hasta kitlesi bulunduğundan, kolon kanseri artık sık görülen kanser türleri arasına girmiştir.” dedi.
1. Dereceden Akrabalarda Varsa Dikkat!
Kolon kanserinin gelişiminde en önemli etkenlerden birinin kolon polipleri olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Alihan Gürkan, “Poliplerin sık görüldüğü bireylerde kolon kanseri riski de artış göstermektedir. Bu polipler genetik geçişli veya ailesel yatkınlık gösterebilir ve genellikle yaş ilerledikçe ortaya çıkabilir. Eğer bir kişinin birinci derece akrabalarında kolon kanseri hikayesi varsa, bu durum diğer bireylere göre en az iki kat daha fazla risk taşımaktadır. Özellikle 40’lı yaşlarında birinci derece akrabalarında kolon kanseri hikayesi olanlar, ikinci derece akrabalarında ise birden fazla vaka varsa, bu kişiler hastalığa karşı ciddi şekilde uyarılmalıdır.” diye belirtti.
“Sürekli İshal ya da Kabız Olmak Bir İşaret Olabilir”
Kolon kanserinin bazı belirtilerinin iyi bir şekilde bilinmesi gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Alihan Gürkan, en önemli belirtiyi dışkılama alışkanlığındaki değişiklikler olarak tanımladı. “Bu durum, uzun süreli ishal ya da kabızlık, veya dışkılama düzeninde hissedilir düzensizlik şeklinde kendini gösterebilir. Anlamsız kanamalar da kanserin bir işareti olabilir. Eğer kişide dışkılama sırasında kanama gözlemleniyorsa, derhal bir uzmana başvurması gerekmektedir. Hastalık ilerledikçe, aralıklı ve bazen kolik tarzında karın ağrıları, gaz sancıları, nedeni bilinmeyen kilo kayıpları, kansızlık, ve aşırı yorgunluk gibi çeşitli belirtiler de ortaya çıkabilir. Erken tanı konulması, hastalığın seyrini olumlu yönde etkileyebilir. Bu tür belirtiler gözlemlendiğinde, sağlık kuruluşuna başvurmak büyük önem taşımaktadır.” şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Alihan Gürkan, kolon kanserinin risk faktörlerini ise şu şekilde sıraladı:
- İleri yaş
- Kolorektal kanser veya polip geçmişi
- İnflamatuar bağırsak hastalıkları
- Kalıtsal durumlar
- Kolon kanseri aile öyküsü
- Düşük lifli ve yüksek yağlı diyet
- Düzenli egzersiz yapmamak
- Diyabet ve obezite
- Alkol ve sigara kullanımı
- Kanser için radyasyon tedavisi
Kolon Kanserinde En Etkili Tedavi Cerrahi
Kolon kanserinin tedavisinde, kanserli bölgenin tamamen çıkarılmasının en etkili yöntem olduğunu belirten Prof. Dr. Alihan Gürkan, “Cerrahi müdahale sonrasında, hastalığın evresine göre kemoterapi ve eğer rektumda yerleşmiş bir kolon kanseri mevcutsa radyoterapi desteği de gerekebilir. Risk grubu içinde yer alan kişilerin genç yaşlarda mutlaka 3-5 yılda bir kolonoskopi yaptırmaları gerektiğini vurguluyorum. Bunun yanı sıra, risk grubunda yer almasalar bile, herkesin 50 yaşından sonra kolonoskopi yaptırması önerilmektedir. Kolonoskopi sırasında tespit edilen poliplerin alınması, ileride oluşabilecek bir kanser riskini ortadan kaldırmaktadır. Bu nedenle risk altındaki bireylerde kolonoskopi, hem tanı hem de tedavi yöntemi olarak büyük önem taşımaktadır.” dedi.
Riski Azaltmak İçin Ne Yapılmalı?
Prof. Dr. Alihan Gürkan, kolon kanseri riskini azaltmak için günlük yaşamda uygulanabilecek bazı değişiklikleri şöyle sıraladı:
- Çeşitli meyveler, sebzeler ve tam tahıllar tüketin; bu gıdalar, kanseri önlemeye yardımcı olabilecek vitaminler, mineraller, lif ve antioksidanlar içerir.
- Alkolü ölçülü tüketin ya da mümkünse hiç tüketmeyin; alkol alıyorsanız, kadınlar için günde bir, erkekler içinse iki içkiden fazla olmayacak şekilde sınırlayın.
- Sigarayı bırakın; sigara, kanserin en başlıca sebeplerinden biridir.
- Haftada en az 5 gün, 30 dakikalık egzersiz yapmaya çalışın; hareketsiz kaldıysanız, yavaşça başlayarak kademeli olarak süreyi artırın.
- İdeal kilonuzu koruyun; sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersizle kilonuzu korumaya özen gösterin. Kilo vermeniz gerekiyorsa, beslenme ve diyet uzmanından destek alın.
