Benler ve Cilt Kanseri: Belirtiler, Riskler ve Tarama Yöntemleri

Benler ve Cilt Sağlığı

Vücuttaki benler, birçok insanda yaygın olarak görülen cilt yapılarıdır ve genellikle doğuştan gelen benler zararsız olarak kabul edilir. Bu benler, cilt renginizle uyumlu veya biraz daha koyu bir ton alabilir. Ciltte sürtünme bölgelerinde veya kıvrımlarda, özellikle boyun, koltuk altı, göz kapakları, göğüs altı ve popo çevresinde sıkça rastlanır.

Çoğu insanın vücudunda benler bulunur. Ancak, bazı kanser türleri de ben gibi görünebilir, bu nedenle cildinizdeki değişiklikleri düzenli olarak kontrol etmek büyük önem taşır. Eğer bir ben ağrılı hale gelirse, rengi, boyutu veya şekli değişirse veya kaşınma ya da kanama gibi belirtiler gösterirse, mutlaka bir doktora başvurmalısınız. “Ciltte oluşan yeni herhangi bir büyüme, tehlikeli veya kanserli olma riski taşır. Önceden var olan cilt lezyonlarında boyut, şekil veya renk değişikliği fark ederseniz, bu durum kanser için bir uyarı işareti olabilir.”

Uzmanlar, “Eğer ciltteki bu büyüme veya lezyon aşırı kaşınıyor ve kanamaya başladıysa, bu durum kanser riski taşıyabilir,” şeklinde uyarıyor.

Ancak, vücudunuzdaki benler yıllar boyunca sabit kalır ve büyümezse, bunların kanserli olmadığı düşünülerek endişelenmeye gerek yoktur.

Benler, genellikle cildin pigment hücrelerinin kümelenmesi sonucunda oluşan yapılar olarak tanımlanır. Yetişkinler arasında yaygın olarak görülen ben sayısı ortalama 10 ile 40 arasında değişmektedir. Bu benler genellikle güneş ışığına daha fazla maruz kalan bölgelerde, özellikle sırt gibi alanlarda yoğunlaşma gösterir. Çocukluk döneminde sıkça ortaya çıksalar da, insanlar 40 yaşına kadar yeni benler geliştirmeye devam edebilirler.

Melanom ve Cilt Kanseri

Cilt kanserinin en ciddi türü olan melanom, cilde rengini veren melanosit hücrelerinin kontrolsüz şekilde büyümesi sonucu ortaya çıkar. Dünya genelinde her yıl yaklaşık 160 bin melanom vakası kaydedilmektedir. Nadir görülen bu kanser türü, tedavi edilmediği takdirde tüm vücuda yayılma potansiyeline sahiptir. Bu nedenle, hastalığın erken teşhisi kritik bir öneme sahiptir.

Her Ben Kanser Riski Taşır mı?

Çoğu insanın vücudunda bulunan yaygın benler genellikle kanser riski taşımaz. Ancak, nadiren de olsa bazı yaygın benlerin kansere dönüşme olasılığı vardır. Şekil bozukluğu, benin kenarlarında düzensizlik, renk farklılıkları, çapın 6 mm’den büyük olması ve benin zamanla gelişimi, kanser riski işaretleri arasında sayılabilir.

Fark Nasıl Anlaşılır?

Görünüm

• Zararsız benler: Genellikle küçük ve ten rengindedirler, boyut ve şekil olarak sabit kalma eğilimindedirler.
• Kanserli büyümeler: Düzensiz kenarları, farklı renk tonları (kahverengi, siyah, kırmızı, beyaz) olabilir ve hızla büyüyebilirler.

Semptomlar

• Benler: Genellikle ağrısızdır ve rahatsızlık yaratmazlar.
• Kanserli büyümeler: Kaşıntı, kanama veya ağrı gibi belirtiler gösterebilirler.

Vücudunuzda Birden Fazla Ben Varsa…

Malign melanom yani cilt kanseri durumlarının yarısı, normal deri üzerinde oluşur ve koyu renkli oldukları için yeni bir ben gibi algılanabilir. 35 yaşından sonra ortaya çıkan yeni benler dikkate alınmalıdır. Cilt kanseri genellikle 50 yaş ve üzeri, uzun süreli güneş ışığına maruz kalan bireylerde görülmektedir. Solaryum da ultraviyole ışığı yaydığı için güneş kadar risklidir. Melanom, hastaların yarısından daha azında eski bir ben üzerinden gelişir. Eski bir benin renk değiştirmesi, büyümesi, üzerinde kabarıklık, kanama veya yara açılması, melanoma için önemli işaretler olabilir.

Eğer bir kişi 35 yaşından sonra yeni benler geliştirmişse ve eski bir beninde değişiklik varsa, mutlaka bir uzmana başvurması gerekmektedir. Ayrıca, vücudunda 50 adet ve üzerinde ben bulunanlar, ailesinde melanom öyküsü olanlar, daha önce melanoma geçirenler ve diğer cilt kanseri türlerine yakalanmış olanlar yılda bir kez deri muayenesi yaptırmalıdır. Dermatoloji uzmanı, tüm benleri değerlendirdikten sonra dermoskop adı verilen bir cihaz ile şüpheli benleri detaylı olarak inceleyebilir. Dijital dermoskop kullanıldığında, görüntüler kaydedilip her kontrolde karşılaştırma yapılabilmektedir. Muayene sonucuna göre, benin alınması veya belli aralıklarla takip edilmesi önerilebilir.

Ben ve Kanserli Hücre Arasındaki Farklar

• Asimetri: Bir benin bir yarısı diğer yarısıyla uyuşmuyor.
• Sınır düzensizliği: Bir benin kenarları pürüzlü, çentikli veya bulanık olabilir.
• Renkte değişiklik: Benin kahverengi, ten rengi, siyah veya bazen kırmızı, beyaz veya mavi lekeleri gibi değişen renkleri vardır.
• Çap: Ben 6 milimetreden büyükse (yaklaşık bir kalem silgisi boyutunda) dikkat gerektirir.
• Evrimleşme: Benin boyutu, şekli veya rengi değişiyorsa, bu bir uyarı olabilir.

Cilt Kanseri Belirtileri

Dikkat edilmesi gereken cilt kanseri belirtileri arasında iyileşmeyen açık yaralar, güneşe maruz kalan bölgelerde sıkça görülen düz ve pullu güneş lekeleri ve tırnaklarda koyu çizgiler yer alır. Ayrıca, parlak görünebilen pullu veya siğil benzeri lekelere, yara izi benzeri ve beyaz, sarı veya mumsu görünümlü şişliklere dikkat edilmelidir. Ağrılı, kaşıntılı veya yanıcı lezyonlar da endişe kaynağı olabilir. Bu semptomlardan herhangi birini fark ettiğinizde, uygun bir değerlendirme için bir uzmana danışmanız son derece önemlidir.

Tarama

Hiçbir öz değerlendirme, bir büyümenin kanserli olup olmadığını kesin olarak belirleyemez. Ancak, siğil veya benlerdeki herhangi bir değişikliği, kanamayı, kaşıntıyı veya hızlı büyümeyi gözlemlemek için kendi kendinize cilt muayenesi yapmak önemlidir. “Bir sağlık hizmeti sağlayıcısı, kısa bir muayene ile bir cilt etiketini değerlendirebilir ve gerekirse biyopsi yaparak diğer durumları ekarte edebilir. Bir doktora danıştıktan sonra altta yatan sorunları tespit etmek için kan testleri önerilebilir. Ayrıca, ailede cilt kanseri öyküsü varsa veya çok fazla cilt maruziyeti gerçekleşmişse, cilt kanserleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için bir uzmana danışmak önemlidir.