D Vitamininin Önemi ve Eksikliği
Vücudumuzun sağlıklı kemikler, güçlü bir bağışıklık sistemi ve diyabet yönetimi için D vitaminine ihtiyacı vardır. D vitamini eksikliği, depresyon, kemik ağrıları, sık sık soğuk algınlığına yakalanma ve genel halsizlik gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Sağlıklı yaşam önerileri ile dikkat çeken Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, “D vitamini eksikliği, dünya genelinde giderek artan bir sağlık sorunu ve tehdit haline gelmektedir. Modern yaşamın etkisiyle ortaya çıkan ‘güneş fakirliği’ durumu, bu sorunu daha da derinleştirmektedir.” şeklinde uyarıyor.
Prof. Dr. Müftüoğlu, “D vitamini aslında bir vitamin olarak tanımlanıp tanımlanamayacağı konusunda tartışmalar mevcuttur; benim görüşüme göre, bilimsel olarak ‘steroid yapıda bir prohormon’ olarak nitelendirilebilir. D vitamininin vücutta iki ayrı formu bulunmaktadır: D2 ve D3.” diyor.
D Vitamininin En Etkili Formu
Osman Müftüoğlu, “En etkili D vitamini formu D3’tür. D3, büyük ölçüde ultraviyole-V (UV) ışınlarıyla derimizde üretilirken, az bir kısmı ise yumurta, yağlı balıklar ve süt ürünleri gibi besinlerden elde edilir.” açıklamasında bulunuyor. Ayrıca, D2 formunun etkisinin yeterli olmadığını ve genellikle bitkisel kaynaklı gıdalardan elde edildiğini vurguluyor.
D Vitamininin Normal Seviyesi
D vitamininin normal seviyeleri, mililitre başına nanogram (ng/mL) cinsinden ölçülmektedir. Vücudun sahip olması gereken D vitamini seviyeleri 20 ile 50 ng/mL arasında olmalıdır. 12 ng/mL’nin altındaki seviyeler ise düşük olarak kabul edilmektedir.
D Vitamininin Vücutta Üstlendiği Roller
Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, D vitamininin faydalarını şu şekilde sıralıyor:
- Bağışıklık sisteminin doğal ve kazanılmış unsurlarında önemli bir rol oynar.
- Otoimmün hastalıklara karşı korunmanın en etkili yollarından biridir.
- D vitamini, kanserle mücadelede önemli bir destekleyici unsurdur.
- Kalp ve damar sağlığını koruma konusunda gizli bir koruyucu etkisi vardır.
- Bağ dokusu ve kemik sağlığı için önemli bir güç kaynağıdır.
- Bellek ve konsantrasyon üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır.
- Şeker hastalığına karşı koruyucu bir etki gösterir.
- Aynı zamanda güçlü bir antioksidan olarak bilinir, yani hücrelerin yaşlanmasını geciktirir.
- Hipertansiyonu önlemede faydalı olabilir.
- Karaciğer ve böbrek sağlığının korunmasında önemli bir rol oynar.
D Vitamininin Kullanım Şekli
D vitamininden maksimum fayda sağlamak için doğru bir şekilde kullanılması gerekmektedir. D vitamini takviyelerini kullanırken bazı önemli noktalara dikkat edilmelidir. Osman Müftüoğlu, D vitamini kullanırken dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıralıyor:
- Mümkünse damla formundaki takviyeler tercih edilmelidir.
- D3 vitamini ile K2 vitamini birlikte kullanılmalıdır.
- Korunmak amacıyla, günlük doz çocuklar için 500-1000, yetişkinler için ise 2000-5000 ünite civarında olmalıdır.
- Günlük doz 2-3 binden yüksek tutulacaksa doktor onayı alınmalıdır.
- 100 bin ve üzerindeki tek kullanımlık dozlar, yalnızca özel durumlarda ve mutlaka doktor tavsiyesiyle kullanılmalıdır.
- Düzenli ve sürekli bir kullanım tercih edilmelidir.
- Tok karnına, yoğurt, ayran veya zeytinyağı gibi yağlı yiyeceklerle birlikte alınmalıdır.
- Takviyeler gündüz saatlerinde, mümkünse sabahları alınmalıdır.
- Günlük tek dozda ve düzenli aralıklarla kullanılmalıdır.
- Kan seviyeleri dikkatlice izlenerek doz ayarlaması buna göre yapılmalı, 100’ün üzerindeki rakamlarda takviye bırakılmalıdır.
D Vitamininin Eksikliği Belirtileri
D vitamini eksikliği, kişide yorgunluk, yaygın vücut ağrıları, güçsüzlük gibi belirtilerle kendini gösterir. Daha ciddi eksiklik durumlarında ise saç dökülmesi, depresyon, göz altı morlukları ve aşırı üşüme gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
D Vitaminini Artırmanın Yolları
- Her fırsatta doğa ile buluşun, güneşsiz günlerde bile açık havada yürüyüş yapmaya özen gösterin.
- Vücudunuzu ve cildinizi güneşle daha sık buluşturun.
- Fırsat buldukça güneşlenin, özellikle öğle saatlerinde güneşlenmeyi tercih edin.
- Güneşlenmeden önce 20-30 dakika süreyle koruyucu kullanmaktan kaçının.
- Güneşlendikten sonra duşta keselenip sabunlanmamaya dikkat edin.
Prof. Dr. Osman Müftüoğlu: Doğal D Vitamininin Önemi
Prof. Dr. Müftüoğlu, “Güneşlenerek cildinizi güneşle buluşturmak, doğal yolla üretilen D3 vitamini ile dolaylı olarak elde ettiğiniz D vitamininden çok daha değerlidir. Çünkü bedeninizin 7 dehidroepikolesterol’den ürettiği doğal D vitamini, ‘sülfatlı formda bir D vitamini’dir. Sülfatlı yapısı sayesinde, hücrelerinizin hem sulu hem de yağlı bölümlerinde etkili bir şekilde görevini yerine getirebilmektedir. Takviye D vitaminleri ise sülfatlı olmadığı için yalnızca hücrelerin yağlı kısımlarında etkili olabilmektedir. Bu nedenle, D vitaminini doğal yollarla güneşlenerek kazanıp depolamanız daha faydalı ve önemlidir.” diyerek konunun altını çiziyor.