Uzman Psikolog Serkan Yükcü: Boşanmadan evvel dinle!

​Son yıllarda artış gösteren boşanma davalarında, tarafların çocukları üzerinden yürüttükleri “Öç Alma”, “Kin Tutma” davranışları, çocukları “Taraf” haline getirmekte ve travmatik durumlara maruz bırakmaktadır. Uzman Psikolog Serkan Yükcü, bu durumda yapılması gerekenleri anlattığı yazısını Yasemin.com okurları için hazırladı.

​Uzman Psikolog Serkan Yükcü, son yıllarda artış gösteren boşanma davaların ve dava süreçlerinde yaşanan problemlerin; çocuk ve başka aile bireyleri üzerinde bıraktığı olumsuz tesirlere değinerek “Aile Arabuluculuğu” sisteminin devreye alınmasının değerini belirten yazısını kaleme aldı. Yükcü; boşanma davalarında, tarafların mahkemeden evvel Aile Arabulucusuna başvurmalarının hem isimli makamların iş yükünü hafifleteceğini, hem de dava sürecinde yaşanan maddi ve manevi kayıpları en aza indireceğini belirtti. 

AİLE ARABULUCULUĞU VE PSİKOLOGLAR

Ülkemizde boşanma süreçleri; davacı ve davalı taraflar ortasında görülen, velayet, mal paylaşımı, çeşitli yükümlülüklerin belirlenmesi maksatıyla aile mahkemeleri tarafından yürütülmektedir. Lakin kimi durumlarda, davacı ve davalı tarafların gerekli ruhsal olgunluğa sahip olmaması nedenlerinden ötürü; bilhassa velayet üzere müşterek çocukları ilgilendiren konularda uyuşmazlık yaşanmakta, çocuklar yaşanılan bu tüzel süreç boyunca ruhsal yıpranmalara maruz kalmaktadır.

ORTAK TAHLİLLER ÜRETİLEBİLİR

Aile arabuluculuğu sisteminin devreye alınması ile birlikte ise; bilhassa müşterek çocuklar bağlamında daha sağlıklı ve orta yollu tahliller üretilerek, taraflar ortasındaki uyuşmazlıkları tahlile kavuşturularak, gerek isimli gerekse de maddi taraftan tasarruf sağlanacaktır. Aile arabuluculuğunda gaye; tarafların adliye ve mahkemelere müracaatından evvel uzmanlar (psikolog, toplumsal hizmet uzmanı ve pedagog) tarafından uzlaştırılması ve müşterek çocukların en az hasar ile süreçten ayrılmalarını sağlayarak isimli makamların ve vatandaşların işini kolaylaştırmaktır.

AİLE BİREYLERİNİN RUH SIHHATİ DA GÖZ ÖNÜNDE TUTULMALI

Aile mahkemeleri, toplumun temel yapı taşı olan ailenin meselelerine tahlil bulmak hedefiyle hizmet veren değerli yargı üniteleridir. Boşanma, velayet, mal paylaşımı ve aile içi uyuşmazlıklar üzere bahisler, yalnızca hukuksal bir sürece değil, birebir vakitte ruhsal ve duygusal bir güzelleşmeye gereksinim duyan karmaşık sorunlardır. Bu tıp davalarda, yalnızca tüzel tahliller değil, aile bireylerinin ruhsal sıhhati ve toplumsal istikrarları de göz önünde bulundurulmalıdır. İşte bu noktada aile arabuluculuğu sisteminin devreye sokulması ve psikologların bu süreçte faal bir halde yer alması büyük bir gerekliliktir.

AİLE ARABULUCULUĞU VE PSİKOLOGLARIN ROLÜ

Aile arabuluculuğu, tarafların uzlaşmasını sağlamak hedefiyle irtibat temelli bir müzakere süreci sunar. Psikologlar, bu sürecin merkezinde yer alarak çatışmaların altında yatan duygusal dinamikleri tahlil edebilir, bireyler ortasında sağlıklı irtibat kurulmasını destekleyebilir ve çocukların ruhsal muhtaçlıklarını göz önünde bulundurarak yönlendirici rol oynayabilir.

NEDEN PSİKOLOGLARIN AKTİFLİĞİ ARTIRILMALIDIR ?

1. Duygusal ve Ruhsal Destek

Aile mahkemelerinde görülen davalar, tarafların duygusal olarak yıpranmasına yol açar. Boşanma sürecinde öfke, dert, suçluluk ve depresyon üzere duygusal reaksiyonlar yaygın olarak görülür. Psikologlar, taraflara bu kuvvetli süreci sağlıklı bir biçimde yönetebilmeleri için gerekli dayanağı sağlar. Bu da hem bireylerin hem de çocukların ruhsal düzgünlük halini müdafaaya yardımcı olur.

2. Çocukların Üstün Yararı

Aile içi çatışmalardan en çok etkilenen kesim çocuklardır. Velayet davalarında çocukların üstün faydasını gözetmek ve onların sesini duyurmak hayati kıymete sahiptir. Psikologlar, çocukların his durumlarını tahlil ederek mahkeme ve arabuluculuk süreçlerine bilimsel bilgiler ışığında katkı sağlayabilir.

3. Uzlaşma ve İrtibat Maharetlerini Geliştirme

Psikologlar, arabuluculuk sürecinde taraflar ortasında empatik bağlantısı teşvik eder ve çatışmanın yapan bir halde çözülmesine yardımcı olur. Tarafların hislerini anlamalarını, öfkelerini denetim etmelerini ve ortak bir noktada uzlaşmalarını sağlar. Bu, bilhassa boşanma sonrası aile bağlantılarının sağlıklı bir biçimde devam etmesi açısından kıymetlidir.

4. Ruhsal Kıymetlendirme ve Raporlama

Psikologlar, aile bireylerinin ruhsal durumlarını kıymetlendirme ve gerekli durumlarda mahkemeye sunmak üzere bilimsel raporlar hazırlama yetkisine sahiptir. Bu raporlar, yargıçların karar verme sürecine objektif ve bilimsel bir çerçeve kazandırır.

5. Toplumsal ve İsimli Sistem İçin Verimlilik

Aile arabuluculuğunda psikologların faal rol alması, davaların süratli ve kalıcı bir formda çözümlenmesini sağlar. Bu durum, yargı sisteminin iş yükünü hafifletirken, tarafların mahkeme sürecinde daha az ziyan görmesine yardımcı olur. Ayrıyeten, psikologların dayanağıyla aile içi çatışmaların toplumsal yansımaları da azaltılabilir.

ÖNERİLER VE SONUÇ

• Aile arabuluculuğu sisteminin aile mahkemelerinde yasal bir mecburilik olarak uygulanması gereklidir.
• Psikologların arabuluculuk süreçlerinde faal bir rol alması sağlanmalıdır. Bunun için psikologlara yönelik “aile arabuluculuğu eğitimi” programları oluşturulmalı ve gerekli uzmanlık yetkinlikleri artırılmalıdır.
• Çocukların üstün faydasını gözeten ruhsal kıymetlendirme düzenekleri, mahkeme süreçlerine entegre edilmelidir.
• Aile arabuluculuğu merkezlerinde psikologların yanı sıra toplumsal hizmet uzmanları ve hukukçuların da iş birliği yapabileceği multi-disipliner bir yaklaşım benimsenmelidir.

“DAHA SAĞLIKLI, SÜRATLİ VE KALICI ÇÖZÜMLER”

Sonuç olarak, aile mahkemelerinde aile arabuluculuğu sisteminin hayata geçirilmesi, psikologların aktifliğini artırarak daha sağlıklı, süratli ve kalıcı tahliller üretmeyi sağlayacaktır. Adliyeler ve direkt mahkemelerin iş yükünü hafifleterek, hem vakit hem de maddi manada tasarruf sağlayacaktır. Aile bireylerinin ruhsal ve duygusal muhtaçlıklarının göz gerisi edilmediği bu sistem, hem bireylerin hem de toplumun ruh sıhhatini muhafazaya katkıda bulunacaktır. Psikologların bilimsel ve empatik yaklaşımı, aile arabuluculuğunu sadece bir türel tahlil olmaktan çıkararak, toplumsal barışa katkı sunan bir sürece dönüştürebilir.

Sevgiyle Kalın;
Uzman Psikolog Serkan YÜKCÜ